- Napijesz się mleka prosto od krowy? - pytam dziesięcioletniego Dannela Clarka, który właśnie przyleciał ze swoimi rodzicami na wakacje do Polski. Siedzimy na wsi koło Dębek, mleko, ziemniaki i jajka kupujemy od sąsiadów. - Nie, dziękuję - grzecznie odpowiada mały Amerykanin i zaraz pyta: - A co to właściwie jest "mleko prosto od krowy?".
Dannel nie zna smaku mleka niepasteryzowanego, bo prawo stanu Wirginia, w którym mieszka, podobnie jak prawo 22 innych stanów USA zabrania rolnikom sprzedawania mleka prosto od krowy w obawie przed bakteriami - salmonellą czy E. coli.
Wiadomo nie od dziś, że Amerykanie maja bzika na punkcie bakterii i bezpieczeństwa nie tylko żywności. Co jednak z naszymi dzieciakami? Ile maluchów mieszkających w polskich miastach kiedykolwiek piło mleko prosto od krowy? Ile dzieciaków wierzy, że mleko daje krowa taka jak w reklamie - fioletowa w białe łatki? Ile myśli, że doi się ją wprost do kartonu? Ba, dziś trudno wyobrazić sobie prawdziwą krowę, która daje niepasteryzowane mleko w środku miasta - odpowie wielu rodziców. Nic bardziej mylnego, dziś krowa coraz częściej przyjeżdża do mieszczuchów. Dzieje się tak za pomocą najnowszego wynalazku - mlekomatu.
Każdy, kto kiedykolwiek kupował w automacie śmieciowe jedzenie - chipsy, napoje gazowane czy batony -wie, jak to działa. Wrzucasz monetę, naciskasz guzik, plum! i z automatu wyskakuje napój czy niezdrowa przekąska. Dziś w podobny sposób można kupić jeden z najzdrowszych produktów pod słońcem - mleko niepasteryzowane.
Codziennie rano rolnik - właściciel lub dzierżawca mlekomatu - doi krowy. Zwierzęta są regularnie badane przez weterynarza. Mleko z gospodarstwa jedzie do miasta w wielkim, srebrnym, schłodzonym zbiorniku, który automatycznie kontroluje temperaturę i jakość napoju. Srebrny zbiornik, w którym panuje stała temperatura ok. 4 st. C, umieszcza się potem w mlekomacie z danymi producenta. W automacie przez cały dzień mleko jest chłodzone i nieustannie mieszane. Następnego dnia cała historia powtarza się - z tym, że do miasta jedzie nowy zbiornik, a stary (wczorajszy) z ewentualnymi niesprzedanymi resztkami wraca do gospodarstwa.
Butelki typu pet można przynieść ze sobą. Najlepiej, żeby były litrowe albo kupić w mlekomacie. Mleko jest takie, jakie daje je krowa - tłuste. Ma od 4 do 4,5 proc. tłuszczu. Można z niego zdjąć śmietanę, postawić na zsiadłe czy ubić masło. Cena? 3-4 zł za litr. W Polsce na razie stoi kilkadziesiąt takich maszyn (patrz lista obok). Pomysł sprawdza się w Austrii, Włoszech, w Czechach, ale i u nas - bez wielkiej reklamy i rozgłosu - stale ich przybywa. W tej chwili w centrach handlowych i na bazarach, m.in. w Warszawie, Toruniu, Wrocławiu stoi ich kilkadziesiąt.
Zwolennicy mleka prosto od krowy przekonują, że to pasteryzacja niszczy enzymy, a także zarówno szkodliwe, jak i dobroczynne dla nas bakterie, przez co pozbawia mleko właściwości prozdrowotnych. Powołują się na badania, które wskazują, że ci, co piją świeże mleko, rzadziej cierpią na alergie pokarmowe i wziewne, bo ich organizmy mają na czym ćwiczyć odporność. Ja wiem jedno: mleko prosto od krowy jest bardzo świeże, przez co smakuje o niebo lepiej. Od dziś wie to także Dannel Clark, który wypił kubek świeżego mleka i właśnie prosi o drugi.
Tu m.in. znajdziesz mlekomaty:
Częstochowa: ulice Brzozowa 2, Obrońców Westerplatte 21
Grudziądz: ul. Chełmińska 68
Inowrocław: Sklep Carrefour i ABC
Jastrzębie-Zdrój: ul. Zielona 26
Kalwaria Zebrzydowska: ul. 3 maja 7
Katowice: ul. Kostki Napierskiego, al. Roździeńskiego 200
Konin: ul. Wieniawskiego 9
Łódź: osiedla Dąbrowa i Widzew
Mogilno: ul. Powstańców Wielkopolskich 41a
Opole: ulice Szarych Szeregów, Niemodlińska
Radzionków: ul. Unii Europejskiej 4
Ruda Śląska: Zamenhoffa 2a
Siemianowice Śląskie: Niepodległości 23
Sochaczew: ulice Pokoju 10, Warszawska 119
Sosnowiec: ul. Prusa 251
Tarnowskie Góry: ul. Nakielska
Toruń: ul. Z. Działowskiego,
Tychy: ul. Dmowskiego 18
Warszawa: ulice Klaudyny 26, Hala Mirowska
Włoszczowa: ul. Skargi 20
Wrocław: ulice Strzegomska, Widna, Bezpieczna, Inżynierska, Jemiołowa, Kiełczowska, Bajana, Popowicka, Krzywoustego, Bałtycka, Słubicka, Sielska
Żuromin: ul. Wyzwolenia 29
